Hakaret suçu Türk Ceza Kanunun 125. Maddesinde tanımlandığı haliyle bireylerin onur ve haysiyetini zedeleyen bir suç türüdür. Bu yazımızda hakaret suçu ile suçun cezası, zamanaşımı süresi, suçun unsurları, suçun ispatı ve buna benzer tüm konular ele alınarak genel anlamda bir tanımlama yapılacaktır.
Hakaret Suçu
Hakaret suçu nedir? Türk Ceza Kanunundaki tanım itibariyle; bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur şeref ve saygınlığına saldırılmasıdır. Bu fiili bir kimseye karşı işleyen kişi 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır.
Hakaret Suçu ve Korunan Hukuki Değer
Türk Ceza Kanunu’nda şerefe karşı suçlar arasında bulunan hakaret suçu TCK’nın 125. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre hakaret suçu; “Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmak olarak tanımlanmaktadır.”
Hakaret suçu ile korunan hukuki değer, onur, şeref ve saygınlıktır. TCK’nın 125. maddesinin gerekçesinde de, fiilin yaptırıma bağlanmasıyla kişilerin şeref, haysiyet ve namusu, toplum içindeki itibarı, diğer fertler nezdindeki saygınlığının korunmasının amaçlandığı belirtilmiştir.
Hakaret suçu mağdurun yüzüne karşı veya gıyabında işlenebilir. Kanunda bu husus “Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için, fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir” demek suretiyle açıklanmıştır. En az üç kişinin isnat olunan belirli eylemi öğrenmesi ile ihtilat gerçekleşir.Ayrıca kendileriyle ihtilat edilen kimselerin bir arada bulunup, aynı zamanda hakarete vakıf olmaları şart değildir. Fail değişik zamanlarda, değişik kimselere ayrı ayrı ve teker teker hakareti bildirirse, yine ihtilat gerçekleşir.
Hakaret suçu sözle işlenebileceği gibi, sesli (telefon, teyp, radyo, kaset vb) yazılı, (mektup, telgraf, faks vb) veya görüntülü (televizyon, video, kamera vb) bir iletiyle veya Twitter, Facebook, Instagram gibi sosyal medya araçları aracılığıyla da işlenebilir.
Bu husus TCK’nın 125. maddesinde, “Fiilin, mağduru muhatap alan sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle işlenmesi halinde, yukarıdaki fıkrada belirtilen cezaya hükmolunur.” şeklinde hükme bağlanmıştır.
Nitekim daha önce bu konuda yazmış olduğumuz sosyal medya üzerinden hakaret suçu ve cezası başlıklı makalemizi de okuyabilirsiniz.
Hakaret Suçunun Cezası
Hakaret suçunun cezası nedir? TCK 125 maddesine göre bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.
Hakaret Suçunun Nitelikli Hali
Türk Ceza Kanunu’nun 125/3 maddesine göre hakaret suçunun;
- a) Kamu görevlisine karşı görevinden dolayı,
- b) Dini, siyasi, sosyal, felsefi inanç, düşünce ve kanaatlerini açıklamasından, değiştirmesinden, yaymaya çalışmasından, mensup olduğu dinin emir ve yasaklarına uygun davranmasından dolayı,
- c) Kişinin mensup bulunduğu dine göre kutsal sayılan değerlerden bahisle,
İşlenmesi halinde, cezanın alt sınırı bir yıldan az olamaz. Yani yukarıda sayılan hallerden biri mevcutsa verilecek ceza en az bir yıl olacaktır. Hakaret suçunun alenen işlenmesi halinde fail hakkındaki ceza 1/6 oranında artırılacaktır.
Hakaret Suçunda Cezayı Azaltan Nedenler
Hakaret suçu ceza indirimi hakkında genel bilgiler bu bölümde bulunabilir. Kanunda sayılan aşağıda belirttiğimiz hallerin mevcut olması halinde verilecek cezada indirim yapılabilir veya ceza verilmeyebilir.
- TCK m.129/1 hükmündeki düzenlemeye göre, hakaret suçunun haksız bir fiile tepki olarak işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
- TCK m.129/2 hükmündeki düzenlemeye göre; hakaret suçunun kasten yaralama suçuna tepki olarak işlenmesi halinde, kişiye ceza verilmez.
- TCK m.129/3 hükmündeki düzenlemeye göre; hakaret suçunun karşılıklı olarak işlenmesi (karşılıklı hakaret) halinde, olayın mahiyetine göre; taraflardan her ikisi veya biri hakkında verilecek ceza üçte birine kadar indirilebileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.
- TCK m.128 hükmündeki düzenlemeye göre; yargı mercileri veya idari makamlar nezdinde yapılan yazılı veya sözlü başvuru, iddia ve savunmalar kapsamında, kişilerle ilgili olarak somut isnatlarda ya da olumsuz değerlendirmelerde bulunulması halinde, kişiye ceza verilmez. Ancak, bunun için isnat ve değerlendirmelerin, gerçek ve somut vakıalara dayanması ve uyuşmazlıkla bağlantılı olması gerekir.
Hakaret Suçu Şikayet Süresi
Hakaret suçu şikayete bağlı suçlardan birisidir. Bu sebeple bu suç oluştuğunda ve soruşturma makamları tarafından öğrenildiğinde re’sen soruşturma işlemleri başlatılmayacak, mağdurun şikayeti aranacaktır.
Hakaret suçunda şikayet süresi 6 aydır. Mağdur 6 ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz.
Hakaret Suçunda Uzlaştırma
Hakaret suçu uzlaşmaya tabi mi? Hakaret suçu uzlaştırma kapsamında mı? Hakaret suçunun soruşturulması ve kovuşturulması, mağdurun şikâyetine bağlı olduğundan, kamu görevlisine karşı işlenen hakaret suçu dışındaki hakaret suçları Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 253. maddesi uyarınca uzlaşma kapsamındadır. Yani hakaret suçu uzlaştırma kapsamında ki suçlardandır. Ancak TCK 125/3-a maddesinde düzenlenen kamu görevlisine karşı görevinden dolayı işlenen hakaret suçunun hariç tutulması gerektiğini belirtmek isteriz.
Bu nedenle uzlaşma kapsamındaki hakaret suçu için soruşturma veya kovuşturma aşamasında öncelikle uzlaşma prosedürü uygulanır ve uzlaşma sağlanamaması halinde soruşturma ve kovuşturmaya devam edilir. Dava açılır.
Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Hakaret suçu zamanaşımı süresi ne kadardır? Hakaret suçunda dava zamanaşımı süresi TCK’nın 66. maddesi uyarınca suçun işlenmesinden itibaren 8 yıldır.
Hakaret Suçunda Görevli ve Yetkili Mahkeme
Hakaret suçunda görevli mahkeme Asliye Ceza Mahkemeleridir. Yetkili yer mahkemesi ise Genel yetki kuralı uyarınca suçun işlendiği yer mahkemesidir.
Hakaret Suçu Yargıtay Kararları
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 2018/18-462 Esas 2020/143 Esas sayılı kararında; “Kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret suçu ( Sanığın Bilirkişi Raporu Örneği İstediği Ancak Mahkeme Mübaşirinin İzinli ve Diğer Mahkeme Mübaşirinin de Duruşmada Görevli Olması Nedeniyle Kendisinden Öğleden Sonra Gelmesinin İstendiği Yeniden Kaleme Gelen Sanığın Katılandan Dosyasını Çıkartmasını İstediği Katılanın Sanıktan Beklemesini İstediği Tartışma Çıktığı Yazı İşleri Müdürünün Araya Girdiği Sanığın Dışarıya Çıkarken Katılanı Kastederek İşini Yapmıyor Karaktersiz Herif Dediği – Mahkûmiyet Kararı Verilmesinin Hatalı Olduğu )
Suçun unsurlarının oluşması ( Sanığın evrak fotokopisi almak için aynı gün öğleden önce ve sonra olmak üzere iki kez ilgili mahkemenin kalemine geldiği ancak önce mübaşir olmadığından bahisle öğleden sonra gelmesinin istendiği öğleden sonra geldiğinde yine beklemesinin istendiği – sanığın duyduğu rahatsızlık sonucu kullandığı ve muhataba yönelik değer yargısından ibaret sözlerinin katılanın onur şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp kaba söz kapsamında kaldığı/hakaret suçunun unsurlarıyla oluşmadığının kabulü gerektiği )
Kaba söz (Sanığın evrak fotokopisi almak için aynı gün öğleden önce ve sonra olmak üzere iki kez ilgili mahkemenin kalemine geldiği ancak önce mübaşir olmadığından bahisle öğleden sonra gelmesinin istendiği öğleden sonra geldiğinde yine beklemesinin istendiği – sanığın dışarıya çıkarken katılanı kastederek işini yapmıyor karaktersiz herif dediği/sanığın kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret suçundan beraati yerine mahkûmiyet kararı verilmesinin hatalı olduğu )
Özet: Dava, kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret suçuna ilişkindir.
Sonuç: Sanığın tarafı olduğu bir dava dosyasından sadece bir evrak fotokopisi alabilmek için aynı gün öğleden önce ve sonra olmak üzere iki kez ilgili mahkemenin kalemine geldiği, ancak önce mübaşir olmadığından bahisle öğleden sonra gelmesinin istendiği, öğleden sonra geldiğinde ise katılan zabıt kâtibinin başka bir iş nedeniyle yine beklemesini istediği, sanığın, yapılmayan işten ve olayın gelişiminden kaynaklanan bu davranışlardan duyduğu rahatsızlık sonucu kullandığı ve muhataba yönelik değer yargısından ibaret olan sözlerinin bir bütün hâlinde katılanın onur, şeref ve saygınlığını rencide edici boyutta olmayıp, kaba söz kapsamında kaldığından hakaret suçunun unsurlarıyla oluşmadığı kabul edilmelidir.
Bu itibarla, Yerel Mahkemenin direnme kararına konu hükmünün, sanığın kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret suçundan beraati yerine mahkûmiyetine karar verilmesi isabetsizliğinden bozulmasına karar verilmelidir.
Hakaret Suçu Savunma Dilekçesi
Öncelikle belirtmek gerekir ki her olay, her suç ve her dava farklı savunma ve stratejileri gerektirebilir. Bu nedenle hakaret suçu ile ilgili internetten veya başka yerlerden bulduğunuz dilekçe örneklerini kullanmak yerine, konunun uzmanı bir avukat desteği, özellikle ceza avukatı desteği, almanız tavsiye edilir. Bir yanılgıya düşmemek, hak mağduriyeti yaşamamak veya bir cezai müeyyide ile karşılaşmamak adına bir uzman görüşü almak, danışmak veya bir avukat ile yola devam etmek önemlidir. Ancak sadece örnek olması açısından aşağıdaki link üzerinden hakaret suçu savunma dilekçesi örneğini bulabilirsiniz.
Savunma dilekçesi örneği için tıklayınız.
Hakaret Suçu Hangi Durumlarda Gerçekleşir?
Hakaret suçu genellikle sözlü ifadeler, yazılı iletiler veya sosyal medya üzerinden gerçekleşebilir. Bir kişinin onurunu kırıcı veya aşağılayıcı ifadelerin kullanılmasıyla hakaret suçu işlenebilir. Ancak, söz konusu ifadelerin objektif bir şekilde değerlendirilmesi ve mağdurun duygusal durumu dikkate alınmalıdır.
Hakaret Suçu Savunma Hakları ve Hukuki Değerlendirme
Hakaret suçuyla suçlanan bir kişi, kendisini savunma hakkına sahiptir. Savunma sürecinde, suçun unsurları, failin kastı ve hakaretin somut olarak ispatı gibi konular detaylı bir şekilde ele alınır. Ayrıca, hukuki değerlendirme sürecinde, mahkeme tarafından delil değerlendirmesi yapılır ve ilgili kanun maddeleri incelenir.
Sonuç
Hakaret suçu Türk Ceza Kanunun 125. Maddesinde düzenlenmiştir. Hakaret suçu, bireylerin temel hak ve özgürlüklerine zarar veren ciddi bir suç türüdür. Türk Ceza Kanunu’nun ilgili maddeleri ve yargıtay kararları doğrultusunda, hakaret suçunun tanımı, ceza miktarı ve savunma hakları belirlenir. Ancak, her vakada, somut durum ve deliller göz önünde bulundurularak adaletin sağlanması önemlidir.
Suçun nitelikli halleri olabildiği gibi, cezayı azaltacak veya ceza verilmemesini gerektirecek hallerde bulunmaktadır. Hakaret suçunun mağduru veya faili olmak hepimizin başına gelebilecek bir olaydır. Bu nedenle; ihtiyacınız olması halinde uzman bir avukat desteği almanız bir hak mağduriyeti yaşamamak adına önemli olabilir. Ata Hukuk Ofisi uzman ve deneyimli kadrosu ile Ankara avukat olarak hizmet vermektedir. Bizlere iletişim sayfamızdaki bilgiler üzerinden ulaşabilirsiniz.
Leave a Reply