Aynı IP Adresinden Verilen Tekliflerin Değerlendirme Dışı Bırakılmasının Gerekliliği

Aynı IP Adresinden Verilen Tekliflerin Değerlendirme Dışı Bırakılmasının Gerekliliği

İhalelerde eşit rekabet koşullarının sağlanması, sürecin şeffaf ve güvenilir bir şekilde ilerlemesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Ancak, aynı IP adresinden birden fazla teklif verilmesi, rekabeti ihlal edici bir durum yaratabilir. Kamu İhale Kurulu’nun 23 Ekim 2024 tarihli ve 2024/UH.II-1368 sayılı kararında, bu durumun tespit edilmesi halinde, tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması gerektiğine hükmedilmiştir. Karar, rekabetin korunması ve ihale güvenliğinin sağlanması adına önemli bir içtihat oluşturmaktadır.

Aynı IP Adresinden Verilen Tekliflerin Değerlendirme Dışı Bırakılmasının Gerekliliği

AYNI IP ADRESİ ÜZERİNDEN TEKLİF VERİLMESİ HALİNDE TEKLİFİN DEĞERLENDİRME DIŞI BIRAKILMASI GEREKTİĞİ HAKKINDA Kamu İhale Kurulu’nun 23.10.2024 tarih ve 2024/UH.II-1368 sayılı kararında;

“… Taş. Tur. Ltd. Şti. ile … Tur. Otom. Taş. Eml. İnş. ve Tem. Hizm. Gıda San. Tic. Ltd. Şti.ne ilişkin olarak EKAP üzerinden yapılan sorgulamada;

… Taş. Tur. Ltd. Şti. tarafından ihale dokümanının 06.09.2024 tarihinde 78*****74 IP adresi üzerinden indirildiği, e-teklifin ise … tarafından e-imza ile imzalanarak 10.09.2024 tarihinde 78******154 IP adresi üzerinden gönderildiği,

… Tur. Otom. Taş. Eml. İnş. ve Tem. Hizm. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. tarafından ihale dokümanının 10.09.2024 tarihinde 78******154 IP adresi üzerinden indirildiği, e-teklifin ise … tarafından e-imza ile imzalanarak 10.09.2024 tarihinde 78******154 IP adresi üzerinden gönderildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre isteklileri tereddüde düşürmek, katılımı engellemek, isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek, rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak, alternatif teklif verebilme halleri dışında ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek şeklindeki davranışların yasak fiil ve davranışlar olarak sayıldığı, söz konusu durumların tespiti halinde isteklilerin değerlendirme dışı bırakılacağı ve ihalelere katılıma ilişkin yasaklanma yaptırımının uygulanacağı hüküm altına alınmıştır. Bu yasağın amacının ihalede serbest bir rekabet ortamının bulunmasını sağlamak ve sözleşme fiyatının oluşması aşamasında herhangi iki hukuk kişisinin birbirlerinin teklifinden haberdar olarak danışıklı hareket etmelerini önlemek olduğu anlaşılmaktadır.

Ayrıca anılan Kanun’un 58’inci maddesinde ilgili Kanun’un 17’nci maddesinde belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, 2 ve 3’üncü maddeler ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verileceği hükme bağlanmıştır.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun resmi internet adresi (www.btk.gov.tr)  üzerinden yapılan araştırmada internet protokol adreslerine ilişkin genel bilgi bölümünde “İnternete bağlı birimlerin, birbirleriyle iletişim sağlamak amacıyla kullandıkları benzersiz numaralara İnternet Protokolü(IP) adresi adı verilmektedir. TCP/IP protokol grubunun ağ katmanında yer alan IP, internete bağlı cihazların adreslenerek alınacak ya da gönderilecek veri paketlerinin ağ içerisinde hedef adreslere doğru bir şekilde yönlendirilmesini sağlar. İnternete bağlı her cihazın bir IP adresi bulunması zorunludur.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

Diğer yandan IP adresinin internete ya da diğer herhangi bir bilgisayar ağına bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirlerine veri yollamak için kullandıkları adresleri ve kimlik numaraları olduğu, sistemde aynı IP adresine sahip birden fazla cihaz bulunmayacağı, bu çerçevede, isteklilerin e-teklif verme işlemlerinde ve benzeri diğer işlemlerinde bir teknik veri olarak IP adresinin bu özelliklerini ve kurallarını dikkate alması gerektiği anlaşılmıştır.

EKAP üzerinden yapılan incelemede, itirazen şikâyete konu ihalede … Taş. Tur. Ltd. Şti. ile … Tur. Otom. Taş. Eml. İnş. ve Tem. Hizm. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. tarafından e-teklif verilmesi işleminin aynı IP adresinden gerçekleştirildiği, ihaleye ayrı ayrı teklif verecek olan firmalarca aynı IP adresine sahip cihaz üzerinden teklif verilmesinin, ihalenin sonraki aşamaları bakımından 4734 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinde hüküm altına alınan temel ilkeler arasında yer alan ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılması ile rekabet ilkesini etkileyebileceği sonucuna varılmıştır.

Aynı ihalede birbirleri ile meşru bir rekabet içerisinde olan gerçek veya tüzel kişilerin, aynı IP adresinden e-imza kullanmak suretiyle e-teklif verilmesinin, hayatın olağan akışına uygun olduğu kabulünün mümkün bulunmadığı, bu isteklilerin birbirlerine ait teklif bilgilerinden haberdar olabileceği, ayrıca başvuruya konu ihalenin elektronik ihale olarak gerçekleştirilmesi sebebiyle tekliflerin elektronik ortamda oluşturulduğu, bu durumun bahsi geçen isteklilerin aynı ihaleye katılmalarının rekabeti ve ihale kararını etkileyebilecek davranış olduğu yönünde “kuvvetli karine” teşkil ettiği sonucuna varılmıştır.

Bu itibarla … Taş. Tur. Ltd. Şti. ile … Tur. Otom. Taş. Eml. İnş. ve Tem. Hizm. Gıda San. Tic. Ltd. Şti. tarafından itirazen şikâyete konu ihalenin 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 17’nci maddesine aykırı şekilde teklif verildiği anlaşıldığından anılan isteklilerin anılan Kanun’un 10’uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (j) bendi uyarınca ihale dışı bırakılmaları gerektiği sonucuna varılmış, idarece tekliflerin değerlendirme dışı bırakılması işleminin yerinde olduğu değerlendirilmiştir.

Sonuç

Aynı IP adresinden teklif verilmesi durumunda yaşanabilecek hukuki sorunlar, ihale sürecinde katılımcıların hak kaybına yol açabilir. Bu tür durumların çözümü ve ihale mevzuatına uygun hareket edilmesi için bir ihale avukatının rehberliği, süreçlerin adil ve şeffaf bir şekilde yürütülmesine katkı sağlar.