İhale Hukukunda Menfaat Kavramı

İhale Hukukunda Menfaat Kavramı

Danıştay 13. Dairesinin 12.10.2022 tarih ve E:2022/3662, K:2022/3623 sayılı kararında, ihale kapsamında 30/06/2022 tarihine kadar anılan işi yürüten firma olduğu dikkate alındığında, uyuşmazlığa konu hizmet alımı işi ihalesi ile meşru, güncel ve makûl menfaat alâkasının olduğuna karar verilmiştir.

Yargı kararlarında ve doktrinde “menfaat” kavramının davacı ile iptalini istediği idarî işlem arasındaki bağı, ilgiyi ifade ettiği belirtilmekte ve idarî işlem ile dava açan kişi arasında meşrû, güncel ve ciddî bir alâka söz konusu ise, davada menfaat bağının bulunduğu kabul edilmektedir. Bu bağlamda idarî yargıda önemli bir yeri olan iptal davalarında davacı olabilmek için subjektif bir hakkın ihlâl edilmesi şartı aranmamakta, dava hakkına sahip olabilmek için menfaat ihlâli, bazen bir alakanın varlığı dahi yeterli sayılabilmektedir.

İptal davasının gerek anılan maddede, gerekse içtihat ve doktrinde belirlenen hukukî nitelikleri göz önüne alındığında, idare hukuku alanında tek taraflı irade açıklamasıyla kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte tesis edilen idarî işlemlerin, bu idarî işlemle meşru, kişisel ve güncel bir menfaat alâkası kurabilenler tarafından iptal davasına konu edilebileceğinin kabulü gerekmektedir.
Kişisel, meşrû ve güncel bir menfaat alâkasının varlığı, davanın niteliğine ve özelliğine göre idarî yargı yerlerince belirlenmekte, davacının idarî işlemle ciddî, makûl, maddî ve manevî bir alâkasının bulunduğunun anlaşılması, dava açma ehliyeti için yeterli sayılmaktadır. İptal davaları idarî işlemlerin hukuka uygun olup olmadığının denetlenmesine, hukukun üstünlüğünün sağlanmasına, böylece de idarenin hukuka bağlılığının ve sonuçta hukuk devleti ilkesinin gerçekleştirilebilmesine imkân sağladığından, bu davalarda menfaat alâkasının bu amaç doğrultusunda yorumlanması gerekmektedir.

Bu itibarla, ihale konusu işin bir hizmet alımı (Malzeme Dâhil Yemek Hazırlama, Pişirme, Dağıtım ve Sonrası) işi olduğu, davacı şirketin bu alanda faaliyette bulunduğu ve davalının temyiz savunma dilekçesindeki açıklamalarına göre daha önce gerçekleştirilen ihale kapsamında 30/06/2022 tarihine kadar anılan işi yürüten firma olduğu dikkate alındığında, uyuşmazlığa konu hizmet alımı işi ihalesi ile meşru, güncel ve makûl menfaat alâkasının olduğu sonucuna varıldığından, davanın ehliyet yönünden reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında usûl kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.